Wat je moet weten voor je Leaving Neverland kijkt

Als Leaving Neverland begin dit jaar in première gaat op het Sundance Filmfestival en erna bij zender HBO, reageren kijkers geschokt op het gedetailleerde relaas van Wade Robson (36) en James Safechuck (41).

Wie zijn Wade Robson en James Safechuck?

Wade Robson is een Australische danser en choreograaf, en vader van een zoon. James Safechuck is computerprogrammeur en vader van twee kinderen. Beiden werkten als kind met Michael Jackson en ontkennen jarenlang dat The King of Pop hen ook maar één haar heeft gekrenkt. Ook als in de jaren 90 de eerste beschuldigingen van seksueel misbruik de media bereiken, blijven ze bij hun verhaal.

Wanneer verandert dat?

In het geval van Wade Robson nadat zijn carrière in het slop zit en zijn huwelijk door geldproblemen in zwaar weer terechtkomt. Hij raakt in een depressie. In 2012 komt Robson met het verhaal wel degelijk lange tijd stelselmatig te zijn misbruikt door Michael Jackson. Het jaar daarop spant hij een zaak aan tegen de erven Jackson. De claim: 1,2 miljard dollar.

James Safechuck doet in 2014 hetzelfde, naar eigen zeggen geïnspireerd door het verhaal van Robson. Het motief van beide mannen: nu ze zelf vader zijn, is hun blik op de tijd met Michael Jackson veranderd. De rechter neemt de twee zaken echter niet in behandeling; de verjaringstermijn voor de beschuldigingen is verlopen.

Wat is hun verhaal?

Wade Robson duikt vanaf zijn zevende op in Jacksons videoclips Black or White, Jam en Heal the World. Gedurende zijn logeerpartijtjes bij Michael zou hij tot aan z'n veertiende tientallen keren door de zanger zijn misbruikt. Hetzelfde geldt voor James Safechuck. Hij is negen als hij in 1987 met Michael Jackson danst in een reclame voor Pepsi. In 1988 doet Safechuck de Bad Tour met de superster. Volgens hem begint in die periode het misbruik. Hij beweert dat Michael op een gegeven moment zelfs een huwelijksceremonie voor hem opzet, compleet met diamanten ringen.

Getuigen

Als de jongens ouder worden neemt Michael meer afstand. In die vroege jaren 90 verschijnen ook de eerste berichten in de media over zijn omstreden vriendschappen met jonge jongens. In 1993 klaagt de dan 13-jarige Jordy Chandler de artiest aan wegens seksueel misbruik. De politie doet onderzoek en hoort Safechuck. Die verklaart dat Michael hem nooit met een vinger heeft aangeraakt. Uiteindelijk draait het uit op een schikking met Chandler.

In 2005 komt het wel tot een strafzaak als een twaalfjarige jongen Jackson aanklaagt wegens seksueel misbruik. De FBI doet diepgravend onderzoek, maar vindt geen bewijs. De getuigen die komen opdraven blijken bijna allemaal onbetrouwbaar en hebben hun verhalen vooraf al voor veel geld verkocht aan de roddelpers. Ook de dan 22-jarige Wade Robson getuigt, in het voordeel van Michael. James Safechuck wil niet getuigen. De jury kies uiteindelijk voor ‘vrijspraak’.

Waarom is de familie Jackson furieus?

Omdat de Britse maker Dan Reed geen wederhoor heeft toegepast. Hij zegt er bewust voor te hebben gekozen slechts de verhalen van Robson en Safechuck te belichten en andere sleutelfiguren buiten beschouwing te laten. De docu draagt ook geen nieuw bewijs of getuigenissen aan. De erven Jackson zijn daar woest om en klagen zender HBO, tevens producent van de docu, aan voor 100 miljoen. Ook zou HBO een contractuele afspraak uit 1992 hebben geschonden. Het netwerk zou niets brengen wat de reputatie van Michael kan schaden. In ruil daarvoor mocht HBO destijds Michael Jackson Live In Concert In Bucharest: The Dangerous Tour uitzenden.

Waarom ligt de docu zo gevoelig?

 “Door de manier waarop het is opgebouwd”, aldus Aran Bade, entertainmentdeskundige van RTL Boulevard. Hij snapt wel waarom velen die de docu zien - journalist of niet - al snel voorbij gaan aan het feit dat Michael Jackson zich niet meer kan verdedigen. “Er zijn ontelbare beelden van hem met al die jongetjes. De familie komt aan het woord over het effect op hun leven, en hoe Michael in het leven van die jongens kwam. Je wordt met die beelden meegenomen naar Neverland en op de achtergrond hoor je de jongens tot in detail vertellen wat er gebeurde. Dat blijft hangen."

Wat de waarheid is, zullen we nooit weten. Misbruikzaken zijn sowieso complex, de traumatische ervaringen hebben een verwoestend effect op slachtoffers en hun families. Door schaamte, angst en loyaliteitsgevoelens durven slachtoffers vaak pas jaren later hun verhaal te doen. Wel is de kans groot dat je na het zien van Leaving Neverland nooit meer hetzelfde naar de muziek van Michael Jackson luistert.

Leaving Neverland, vrijdag 8 maart, 20:00 uur, NPO 3.